ประเทศไทยกำลังก้าวขึ้นสู่บทบาทสำคัญบนเวทีโลกด้านปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence – AI) ผ่านกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) โดยสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA กำลังขับเคลื่อนประเทศอย่างเต็มที่ เพื่อสร้างสมดุลระหว่างการส่งเสริมนวัตกรรม AI และการวางรากฐานธรรมาภิบาลที่แข็งแกร่ง เพื่อคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชนในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีกำลังเปลี่ยนแปลงโลกอย่างรวดเร็ว พร้อมลงทุนโครงสร้างพื้นฐานและพัฒนาบุคลากรอย่างมหาศาล เพื่อคุ้มครองสิทธิประชาชนในยุคที่เทคโนโลยี AI กำลังพลิกโฉมโลก

ในช่วงวันที่ 23 – 27 มิถุนายน 2568  ประเทศไทยจะเป็นศูนย์กลางของความเคลื่อนไหวที่สำคัญเกี่ยวกับ AI ของวงการ AI โลก คือ การเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมวิชาการนานาชาติ “The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025” ภายใต้การนำของ 3 กระทรวงใหญ่ของไทย อย่าง กระทรวง ดีอี, กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.), กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) และ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ที่ผนึกกำลังร่วมกันจัดขึ้น เพื่อเปิดพื้นที่ให้ผู้นำและผู้แทนจากประเทศต่างๆ ผู้เชี่ยวชาญ ตลอดจนนักวิชาการจาก 194 ประเทศสมาชิก UNESCO กว่า 800 คน มาร่วมแลกเปลี่ยนนโยบาย วิสัยทัศน์ ตลอดจนข้อมูลสำคัญ เพื่อร่วมกันออกแบบนโยบาย ตลอดจนแนวทางการพัฒนา AI ที่นำไปสู่การวางรากฐานอนาคต จริยธรรม AI ที่โปร่งใสเป็นธรรม เคารพสิทธิมนุษยชนสอดคล้องตามมาตรฐานสากล ‘UNESCO Recommendation on the Ethics of AI’ สู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน ทิศทางจริยธรรม AI ของโลก ควบคู่ไปกับ “Bangkok AI Week 2025” ที่จะกระจายกิจกรรมสร้างความตระหนักรู้และส่งเสริมการประยุกต์ใช้ AI ทั่วกรุงเทพฯ ร่วมไปกับงานประชุมวิชาการนานาชาติฯ หลังจากที่รัฐบาลได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการ AI แห่งชาติ และเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อ “(ร่าง) หลักการของกฎหมายว่าด้วยปัญญาประดิษฐ์” ฉบับแรกของประเทศ

การดำเนินงานและกิจกรรมที่เกิดขึ้นเหล่านี้ นับว่าโอกาสสำคัญและการสร้างจุดเริ่มต้นที่ดีต่อ “แผนปฏิบัติการด้าน AI แห่งชาติ (พ.ศ. 2565–2570)” ของประเทศไทยที่ ทั้งด้านการเตรียมความพร้อม (Readiness) การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี (Adoption) และการวางรากฐานธรรมาภิบาล (AI Governance) มีความสมบูรณ์ สอดคล้องต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกกับการประยุกต์ใช้ AI อย่างรอบด้าน เพื่อให้ AI เป็นกลไกสำคัญในการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ และยกระดับเศรษฐกิจดิจิทัลอย่างยั่งยืน ใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม โปร่งใส และรับผิดชอบ

ไทยเร่งปั้นบุคลากร AI ทุ่มงบกว่า 5 แสนล้านบาท สร้างโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล

เพื่อรองรับการเติบโตของอุตสาหกรรมเทคโนโลยี AI รัฐบาลไทยได้ประกาศเป้าหมายเชิงรุกในการสร้างบุคลากรด้าน AI อย่างครบวงจรภายในระยะเวลา 2 ปี โดยตั้งเป้าหมายใหญ่คือการสร้าง ผู้ใช้งาน AI (AI User) อย่างน้อย 10 ล้านคน, ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง (AI Professional) 90,000 คน และ นักพัฒนา AI (AI Developer) 50,000 คน ทั่วประเทศ นับเป็นการลงทุนในทุนมนุษย์ครั้งสำคัญเพื่อขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้า

นอกจากนี้ ภาครัฐยังเดินหน้าผลักดันโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่สำคัญอย่างเต็มที่ เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาและประยุกต์ใช้ AI ในทุกมิติ ได้แก่:

• การลงทุนในระบบคลาวด์และศูนย์ข้อมูล (Data Center): เพื่อรองรับการจัดเก็บและประมวลผลข้อมูลปริมาณมหาศาล ซึ่งเป็นหัวใจของการพัฒนา AI
• การเพิ่มขีดความสามารถระบบประมวลผลด้วย GPU: การเสริมประสิทธิภาพการคำนวณที่จำเป็นสำหรับงาน AI ขั้นสูง เช่น การฝึกฝนโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLMs) และการประมวลผลภาพ
• การสนับสนุนการพัฒนาแพลตฟอร์ม AI แบบโอเพ่นซอร์ส: เพื่อลดต้นทุนการใช้งานและเพิ่มการเข้าถึงเทคโนโลยี AI ให้กับทั้งภาคธุรกิจและประชาชนทั่วไป ส่งเสริมการสร้างสรรค์นวัตกรรมร่วมกัน
• แผนจัดตั้งศูนย์ข้อมูลกลาง (Data Bank): สำหรับรวบรวมชุดข้อมูลที่จำเป็นต่อการวิจัยและพัฒนา AI ในหลากหลายสาขา เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลที่สำคัญสำหรับนักพัฒนาและนักวิจัย

พร้อมกันนี้ รัฐบาลตั้งเป้าให้ทุกหน่วยงานภาครัฐเปลี่ยนผ่านสู่ระบบดิจิทัลอย่างสมบูรณ์ภายในปี 2569 คาดว่าการลงทุนรวมจากภาครัฐ ภาคเอกชน และนักลงทุนต่างชาติ ในแผนการพัฒนา AI ของไทยครั้งนี้ จะมีมูลค่ารวมไม่ต่ำกว่า 500,000 ล้านบาท ซึ่งตอกย้ำถึงความมุ่งมั่นของประเทศในการเป็นศูนย์กลาง AI แห่งภูมิภาคที่มีทั้งเทคโนโลยี จริยธรรม และความพร้อมเชิงโครงสร้างอย่างครบถ้วน

ปฐมบทกฎหมาย AI ไทย: สร้างสมดุลนวัตกรรม-คุ้มครองประชาชน

กระทรวงดีอี โดย ETDA ได้เร่งจัดทำ “(ร่าง) หลักการของกฎหมายว่าด้วยปัญญาประดิษฐ์” ฉบับแรกของประเทศไทย หมุดเริ่มต้นสำคัญในการวางกรอบการกำกับดูแล AI ที่ชัดเจน โปร่งใส และสอดคล้องกับพลวัตเทคโนโลยี มุ่งเน้นการกำกับดูแล การใช้งาน AI ที่มีความเสี่ยงสูง (High-Risk AI) ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสิทธิ เสรีภาพ หรือความปลอดภัยของประชาชน

ดร.ศักดิ์ เสกขุนทด ที่ปรึกษาอาวุโส ETDA ชี้ว่า แม้ปัจจุบันไทยจะใช้รูปแบบ Soft Law หรือแนวทางปฏิบัติ (Guideline) ในการกำกับ AI แต่ด้วยการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดและความซับซ้อนของ AI ทำให้แนวปฏิบัติเดิมอาจมีช่องโหว่ โดยเฉพาะประเด็น ความโปร่งใสในการทำงานของ AI (AI Transparency) และ ความรับผิดชอบต่อความเสียหายอันเกิดจาก AI (AI Liability) ที่ต้องการความชัดเจนทางกฎหมาย

ด้วยเหตุนี้ ETDA จึงศึกษาหลักการสากลอย่างเข้มข้น และหารือกับผู้เชี่ยวชาญจากทุกภาคส่วน เพื่อพัฒนาหลักเกณฑ์กฎหมายและข้อบังคับที่ลดความเสี่ยงจากการใช้ AI โดยแนวทางธรรมาภิบาล AI ไม่ได้จำกัดแค่ “กฎหมาย” เท่านั้น แต่สามารถทำได้หลายระดับ ทั้ง Guideline, Best Practice, Soft Law และ Hard Law โดยความเข้มข้นของการกำกับดูแลจะยืดหยุ่นและเหมาะสมกับแต่ละบริบท โดยไม่ขัดขวางการพัฒนาเทคโนโลยี

จุดสำคัญ 3 เรื่องในการออกแบบร่างกฎหมาย AI:

1. ปลดล็อคข้อกฎหมายที่เป็นอุปสรรค: ยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมายที่ขัดขวางการพัฒนา AI
2. มาตรการส่งเสริม: กำหนดมาตรการจูงใจ เช่น ทุนสนับสนุน การลดหย่อนภาษี
3. คุ้มครองและธรรมาภิบาล: วางกรอบปกป้องสิทธิประชาชน และส่งเสริมความรับผิดชอบ โปร่งใส ยุติธรรมในการพัฒนา AI

“(ร่าง) หลักการกฎหมายเกี่ยวกับปัญญาประดิษฐ์ (AI)” จะครอบคลุม:

• หลักการพื้นฐานที่ AI ควรยึดถือ (ยุติธรรม, โปร่งใส, รับผิดชอบ)
• มาตรการส่งเสริม (Text and Data Mining, Regulatory Sandbox)
• แนวทางกำกับความเสี่ยง AI สูง
• การส่งเสริม AI อย่างรับผิดชอบ (AI Ethics Impact Assessment, Human-Centric AI Design)
• บทบาทหน่วยงานกำกับเฉพาะด้านที่ยืดหยุ่น
• องค์กรสนับสนุนการทำงานของกฎหมาย

ดร.ศักดิ์ ย้ำว่าร่างกฎหมายนี้คือการสร้าง ‘สมดุล’ ระหว่างประโยชน์จาก AI กับการคุ้มครองความปลอดภัย สิทธิ และศักดิ์ศรีของมนุษย์ โดยปิดรับความคิดเห็นจากประชาชนผ่านระบบเว็บไซต์กลางทางกฎหมายแล้วเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2568

“The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025”: ไทยเจ้าภาพเวทีโลก สร้างมาตรฐานจริยธรรม AI

ความภาคภูมิใจสูงสุดของไทยคือการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมวิชาการนานาชาติ “The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025” ระหว่างวันที่ 24–27 มิถุนายน 2568 ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลเวิลด์ การประชุมระดับโลกนี้สะท้อนความเชื่อมั่นที่ประชาคมโลกมีต่อไทย ในการเป็นผู้นำด้านธรรมาภิบาล AI และเป็นเวทีสำคัญในการกำหนดทิศทางจริยธรรม AI ระดับสากล

โปรแกรมไฮไลต์ของการประชุม:

• วันที่ 24 มิถุนายน (วันแห่งการวางรากฐานและกลยุทธ์): เริ่มต้นด้วยการประชุมเชิงกลยุทธ์และคู่ขนาน รวมถึง Ministerial Session ระดับรัฐมนตรี เพื่อปูทางสู่ความร่วมมือด้านการกำกับดูแล AI ระหว่างประเทศ
• วันที่ 25 มิถุนายน (เปิดวิสัยทัศน์โลก สู่ทิศทางจริยธรรม AI แห่งอนาคต): พิธีเปิดงานอย่างเป็นทางการ การแสดงวิสัยทัศน์จากผู้นำนานาประเทศ และเสวนาเชื่อมโยงเทคโนโลยี นโยบาย นวัตกรรม เพื่อจุดประกายความร่วมมือระดับโลก
• วันที่ 26 มิถุนายน (เจาะลึกทุกมิติ การขับเคลื่อน AI อย่างยั่งยืนและมีธรรมาภิบาล): เสวนาหลักและเสวนาย่อย 4 ห้องคู่ขนาน เจาะลึกหัวข้อหลากหลาย เช่น AI กับการศึกษา, AI กับ Neurotechnology, AI กับ Quantum, AI ในภาครัฐ, AI กับอาชญากรรมออนไลน์, AI กับการลดความเสี่ยงภัยพิบัติ, AI กับผู้พิการ และ AI เพื่อ/โดยเยาวชน

ระบบนิเวศแห่งความร่วมมือ: กิจกรรมคู่ขนานและภาคีพันธมิตร นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมคู่ขนาน (Side Events) ที่รัฐบาลไทยสนับสนุน เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมที่กว้างขวาง เช่น:

• กิจกรรม AI Pitching: การแข่งขัน “Beyond Green AI for a Thriving Future Pitch Competition” โดย CMKL University ร่วมกับ UNESCO และ ETDA เปิดโอกาสให้นักศึกษาและนักวิจัยนำเสนอแนวคิด AI ที่ยั่งยืน
• กิจกรรม Call for Papers – UNESCO Global Forum on Ethics of AI 2025: โดยมหาวิทยาลัยบูรพา เปิดพื้นที่ให้นักวิชาการส่งบทความด้านจริยธรรม ธรรมาภิบาล และความยั่งยืนที่เชื่อมโยงกับ AI
• การประชุมเตรียมความพร้อมด้านทักษะและกำลังคนสำหรับยุค AI: จัดโดย ESCAP เน้นความร่วมมือในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก เพื่อแลกเปลี่ยนนโยบายการพัฒนาบุคลากร AI
• กิจกรรมเสวนา “AI and Children: Using AI for realizing the rights of children”: จัดโดย UNICEF ร่วมกับ Thailand Safe Internet Coalition (TSIC) หารือผลกระทบ AI ต่อเด็กและแนวทางคุ้มครองสิทธิเด็ก
• กิจกรรม AI Sandbox Workshop for private sector: จัดโดย Technical University of Munich เปิดพื้นที่ให้เอกชนและหน่วยงานกำกับดูแลทดลอง ทดสอบ และออกแบบการใช้ AI อย่างปลอดภัยและมีธรรมาภิบาล

ความร่วมมือกับองค์กรนานาชาติเหล่านี้ รัฐบาลไทย แสดงจุดยืนต่อการให้ความสำคัญของ AI Ethics และ AI Governance ในระดับโลก และสะท้อนความเชื่อมั่นที่ประชาคมโลกมีต่อบทบาทของไทยในการเป็นผู้นำภูมิภาคและผู้ร่วมกำหนดทิศทางในประเด็นสำคัญเหล่านี้ พร้อมกับการสร้างเครือข่ายความร่วมมือระดับโลก ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่จะนำมาซึ่งประโยชน์สูงสุดต่อการพัฒนา AI ของประเทศไทยอย่างยั่งยืนและมีจริยธรรม

“Bangkok AI Week 2025”: เทศกาล AI ระดับชาติ ดึงดูดทุกเจเนอเรชัน

เพื่อตอกย้ำบทบาทผู้นำด้าน AI ที่มีธรรมาภิบาล และขับเคลื่อนสู่ “AI Powered Nation” กระทรวงดีอี โดย ETDA จัดงาน “Bangkok AI Week 2025” ระหว่างวันที่ 23 – 27 มิถุนายน 2568 ทั่วกรุงเทพฯ ภายใต้คอนเซปต์ “AI Powered Nation: Unleashing the digital economy for all” เพื่อแสดงศักยภาพ AI ไทย สู่การปลดปล่อยศักยภาพเศรษฐกิจดิจิทัลสำหรับคนไทยทุกคน และยังเป็นส่วนหนึ่งของการต้อนรับผู้เข้าร่วมงาน UNESCO Global Forum ด้วย

ศาสตราจารย์พิเศษ วิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ ปลัดกระทรวงดีอี เน้นย้ำว่านี่ไม่ใช่แค่งานแสดงเทคโนโลยี แต่เป็น “เทศกาล AI ระดับชาติ” ที่มีเป้าหมายขับเคลื่อน AI อย่างมีจริยธรรมและยั่งยืน เสริมพลังเศรษฐกิจดิจิทัลด้วยนวัตกรรม และวางรากฐานสู่การเป็นผู้นำ AI ของภูมิภาค สะท้อนความพร้อมของไทยในการเป็นผู้นำด้าน AI อย่างมีจริยธรรม บนพื้นฐานสิทธิมนุษยชนและมาตรฐานสากล

กิจกรรมในงานจะจัดขึ้นในจุดสำคัญต่างๆ ทั่วกรุงเทพฯ เพื่อให้ประชาชนทุกภาคส่วนเข้าถึงได้ง่าย ตลอด 5 วัน:

1. “ยุทธศาสตร์ AI ไทย: วางจุดยืนอย่างไรในเวทีโลก” (23 มิ.ย. ที่ House SAMYAN): เสวนาหาคำตอบจุดยืน AI ไทยในระดับโลก สำรวจบทบาทความโปร่งใส การกำกับดูแล และนโยบายในการสร้างเมืองน่าอยู่และเป็นธรรม
2. “ชนะเกมธุรกิจด้วยกลยุทธ์ AI” (24 มิ.ย. ที่ วิคเตอร์คลับ แอท สาทรสแควร์): เวิร์กช็อปสำหรับสตาร์ทอัพและ SMEs เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพธุรกิจ เชื่อมโยงสู่ระบบนิเวศ AI ระดับโลก
3. “AI & The Next Economic Leap พลิกโฉมธุรกิจ พลิกอนาคตเศรษฐกิจไทย” (27 มิ.ย. ที่ โรงแรมแบงค็อก แมริออท มาร์คีส์ ควีนส์ปาร์ค): วิเคราะห์ภูมิทัศน์การลงทุนในเศรษฐกิจ AI นำเสนอโมเดล AI Transformation และผลกระทบต่อการลงทุน
4. “AI Beyond Earth: ปัญญาประดิษฐ์กับภารกิจการสร้างโลกที่ยั่งยืน” (27 มิ.ย. ที่ อุทยานการเรียนรู้ ทีเค พาร์ค): สำรวจศักยภาพ AI ในการฟื้นฟูโลก สร้างเศรษฐกิจสีเขียว และโชว์เคสนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน
5. “Ethics by Design: Thailand as a Regional Hub for Responsible AI” (24 – 26 มิ.ย. ที่ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลเวิลด์): นิทรรศการทันสมัย แสดงบทบาทไทยในการกำกับดูแล AI ตามหลักจริยธรรมสากล

ไทยกับการก้าวที่มั่นคงสู่ยุค AI อย่างรับผิดชอบและยั่งยืน

ความมุ่งมั่นและความพร้อมในการก้าวเข้าสู่ยุคปัญญาประดิษฐ์ของประเทศไทยในฐานะประเทศที่มีศักยภาพและมีความรับผิดชอบ  กับการให้ความสำคัญการสร้างธรรมาภิบาล AI ที่พร้อมนำไปสู่การพัฒนาและการประยุกต์ใช้ AI ให้เป็นไปเพื่อประโยชน์ในทุกมิติ ทั้งภาคผู้ใช้ คือ ประชาชนทุกคน โดยคำนึงถึงหลักจริยธรรม สิทธิมนุษยชน และความปลอดภัยเป็นสำคัญ   ภาคสังคม  ภาคเศรษฐกิจ ภาคการศึกษา ภาคอุตสาหกรรม  ภาคสิ่งแวดล้อม  บนพื้นฐานของการมีส่วนร่วม ความเข้าใจ และจริยธรรม เป็นอีกก้าวสำคัญที่ประเทศไทยจะประกาศบทบาทของตนเองในเวทีระดับโลกด้วยความมั่นใจ พร้อมนำพาประเทศไปสู่การเป็น “AI Powered Nation” ที่สมบูรณ์แบบ ทั้งในด้านนวัตกรรม ธรรมาภิบาล และการพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับทุกคน

• Facebook
• X
• Line